Kerncijfers 2019 van de Belgische petroleumsector

De cijfers van de Belgische petroleumsector in 2019 tonen aan dat petroleumproducten een belangrijke rol blijven spelen om de energiebevoorrading en de toelevering van grondstoffen voor de petrochemische industrie in ons land te verzekeren.

Download 'Kerncijfers 2019'

De productie van de raffinaderijen is vorig jaar met bijna 3% toegenomen wat hun concurrentiepositie in een sterke competitieve markt bevestigt. Ze blijven ook een essentiële schakel in het leveren van petroleum-gebaseerde grondstoffen voor de petrochemische industrie. Naar de toekomst toe bereidt de petroleumsector zich voor om bij te dragen tot het realiseren van de klimaatdoelstellingen. Alle energiebronnen zullen in de energietransitie noodzakelijk blijven en de bevoorradingszekerheid zal blijven afhangen van de diversiteit van het koolstofarmere aanbod. Dit aanbod zal er in de komende jaren anders uitzien, waarbij ook koolstofarme vloeibare brandstoffen zullen bijdragen tot het vergroenen van het transport en de verwarming.

Aandeel in energieconsumptie - Petroleum blijft de belangrijkste energiebron voor de primaire energieconsumptie[1] in België[2]. Ze vertegenwoordigt 41,8% van de primaire energieconsumptie[3] gevolgd door aardgas (27,3%) en kernenergie (13%). Voor petroleumproducten is dit een stijging met 1,5% t.a.v. het jaar voordien. Hernieuwbare energiebronnen staan in voor 9% van de primaire energieconsumptie.

Productie van de Belgische raffinaderijen - De raffinaderijen in België produceerden in 2019 iets meer dan 35 miljoen ton verwerkte petroleumproducten. Dit is een stijging van 2,8% t.o.v. 2018. De productie van benzine en diesel is licht gestegen terwijl die van residuele stookolie een daling kende. Binnen de totale productie petroleumproducten uit onze raffinaderijen werd voornamelijk diesel/gasolie (42%) geproduceerd, gevolgd door benzine en stookolie (beide 13%).

Schonere transportbrandstoffen - De productie van gasolie/diesel in de Belgische raffinaderijen steeg met 9 % t.o.v. 2018 terwijl de productie van zwaardere stookolie daalde. Dit is het gevolg van de investeringen die de Belgische raffinaderijen hebben gedaan voor de productie van schonere transportbrandstoffen.

Importlanden ruwe aardolie  - De aardolie die in ons land aangevoerd wordt om in de raffinaderijen te worden verwerkt, komt uit diverse werelddelen. Bij de importlanden komt Rusland als eerste met 32% gevolgd door het Midden-Oosten met 23% (15% vanuit Saoedi-Arabië), de Noordzee (14%) en Afrika (Nigeria) met 11%. In totaal komt 35% van de ingevoerde ruwe aardolie uit de OPEC-landen. In 2010 vertegenwoordigde Rusland nog 44% van de ingevoerde aardolie. Het aandeel vanuit Midden-Oosten bleef onveranderd terwijl de import vanuit Afrika en andere gebieden gestaag toenam.

Binnenlands verbruik - Het totale verbruik van transportbrandstoffen in België bedroeg in 2019 10.304.540m³, quasi stabiel t.o.v. 2018. Het kent door de jaren heen weinig verandering: het verbruik in 2019 bevindt zich op hetzelfde niveau als in 2010. 58,5% van het binnenlands verbruik van petroleumproducten (exclusief stookolie) was bestemd voor het transport en 41,5% als grondstof voor de petrochemische sector.

Verbruik voornaamste brandstoffen - Het aandeel van het verbruik van diesel is met 4% gedaald t.o.v. 2018 maar blijft veruit de meest gebruikte transportbrandstof. De statistieken van de nieuwe inschrijvingen van auto’s tonen een verschuiving van dieselwagens naar vooral benzinewagens. Met de gelijkstelling van de accijnzen op diesel aan die van benzine is het fiscaal voordeel van diesel sinds midden 2018 weggevallen. Ook de introductie van Lage Emissiezones en sommige aankondigingen om dieselvoertuigen te bannen verklaren de teruggang van diesel. Diesel (75%) blijft weliswaar veruit de meest verbruikte brandstof voor het auto- en vrachtwagentransport.

Evolutie maximumprijzen - Op 31 december 2019 bedroeg de maximumprijs van benzine 95 E10 1,476 €/liter, die van diesel 1,561 €/liter. Als we naar de samenstelling van de prijs kijken, vertegenwoordigen de taksen (accijnzen en btw) meer dan de helft van de maximumprijs aan de pomp. 2019 kende 37 stijgingen en 19 dalingen van de maximumprijzen. De hoogste maximumprijs in 2019 voor benzine bedroeg 1,579 € /liter en de laagste 1,359 €/liter. Voor diesel was de hoogste maximumprijs 1,571 €/liter en de laagste 1,447 €/liter.

Accijnsontvangsten - De accijnsontvangsten op brandstoffen brachten de Belgische staat vorig jaar 5,64 miljard € op. In vergelijking met 2010 (4,57 miljard €) is dit een toename met 23%. Accijnzen, net zoals andere componenten (productprijs, distributiemarge, ..) van de maximumprijs zijn bovendien onderhevig aan 21% BTW.  

Aantal tankstations - Het aantal tankstations (3.091) is vrijwel identiek gebleven t.a.v. 2018 en vertoont een daling met ongeveer 5% op 10 jaar tijd.

Prijsnoteringen aardolie Brent – De ruwe aardolie Brent (mengeling uit vier Noordzeevelden) is de referentie die in Europa wordt gebruikt voor de marktnoteringen. In 2019 bedroeg de gemiddelde maandprijs voor een vat Brent olie 64,22 $. Dit is een daling met 10% in vergelijking met het maandgemiddelde in 2018 (71,57 $/vat). In 2019 was de hoogste maandnotering van de Brent 71,57 $/vat (april) en de laagste 59,57 $/vat (augustus).

De petroleumsector morgen
Een verzekerde, competitieve en duurzame energiebevoorrading is en blijft een cruciaal element voor alle activiteiten in België: de bedrijven, de consumenten en de mobiliteitsbehoeften. De petroleumsector zal met de ontwikkeling van innovatieve koolstofarme vloeibare brandstoffen flexibele, betaalbare en schone energieproducten leveren zonder de consument te verplichten tot bijkomende investeringen. Ze wil met deze innovaties concreet bijdragen tot het realiseren van de klimaatdoelstellingen en de koolstofarme vloeibare brandstoffen moeten daarom een plaats krijgen in de beleidsplannen van de verschillende overheden.

Op alle beleidsniveaus is het meer dan ooit belangrijk dat de federale en regionale overheden hun beleidslijnen opbouwen rond:

• juridische zekerheid: door toe te zien op de instandhouding van een gunstig investeringsklimaat voor de raffinagesector;
• technologie-neutraliteit: om de energietransitie te realiseren, is een mix van verschillende complementaire energiebronnen nodig die dankzij hun unieke karakteristieken inspelen op de specifieke energiebehoeften van vandaag en morgen;
• een level playing field: alle technologieën, (koolstofarme) brandstoffen inbegrepen, moeten op een ‘gelijk speelveld’ kunnen rekenen
• de concurrentiepositie: het versterken van de competitiviteit van de Belgische raffinaderijen in een toenemende internationale competitieve markt.

[1] Primaire energieconsumptie meet de totale energievraag van een land.
[2] Inclusief grondstoffen voor (petro)chemie
[3] Recentste cijfers voor 2018.